zondag 30 december 2007

Vlaanderen: liever schuldenvrij dan sociaal? (Bart Caron)

Vlaams volksvertegenwoordiger Bart Caron (spirit) schreef 'Vlaanderen: liever schuldenvrij dan sociaal?' (Webstek Bart Caron, 29.12.2007), ook verschenen als opiniestuk in De Morgen, 29.12.2007, maar onder een duidelijker titel 'Vlaanderen: liever sociaal dan schuldenvrij'. Ik treed Bart Caron volmondig bij en zet daarom zijn hele nieuwjaarsbrief voor een sociaal Vlaanderen in 2008 hieronder.

"Is een schuldenvrij Vlaanderen belangrijker dan schuldenvrije Vlamingen? De minister van begroting liet gisteren weten dat Vlaanderen tegen Kerstmis 2008 schuldenvrij is. En dat de begroting dit jaar met een dik overschot afsluit. Moet ik nu hoera roepen? Het roept bij mij eerder een gevoel van verontwaardiging op. Dat zou misschien niet mogen bij een lid van de meerderheid (in het Vlaams parlement).

En toch ben ik verontwaardigd. Omdat het rijke Vlaanderen tal van sociale problemen niet opgelost krijgt of telkens weer vergoelijkt. Ik heb het over sociale noden en wachtlijsten in de zorg: ouderen die een rusthuis zoeken, personen in armoede, ouders op zoek naar kinderopvang, kinderen en jongeren met ernstige problemen, personen met een handicap …

Neem die laatste groep. Zo’n 9.000 dossiers staan op de wachtlijst van de dringende zorgvragen. Er worden inspanningen gedaan, maar de bijkomende middelen – zo’n 32 miljoen euro per jaar – zijn verdienstelijk, maar onvoldoende. Aan het huidige tempo zal het zowat 30 jaar duren voor die vragen zijn opgelost. Een cynicus zou stellen dat de tijd sneller werkt dan de overheid, en de zorgvragen vanzelf opgelost geraken.

En de probleemjongeren. Er worden in aller ijl gesloten plaatsen gecreëerd om gewelddadige jongeren op te sluiten, desnoods in tijdelijke verblijven. En dat alleen omdat daders van die gewelddaden zo zichtbaar zijn, opgevoerd door spektakelzoekende media. Er komen zelfs speciale jeugdgevangenissen. Ondertussen zijn er honderden wanhopige ouders en jeugdconsulenten die geen hulp vinden. En dat terwijl iedereen weet dat snelle hulpverlening potentiële problemen voorkomt. Ook de ambulante hulpverlening en de semi-residentiêle hulp blijft met lange wachtlijsten worstelen. En zo geraken jongeren van de regen in de drop. Ze krijgen pas hulp als ze al in een (te) gevorderd stadium zitten. Het illustreert de visie van vele politici: de bescherming van de samenleving gaat boven het herstel van de jongeren. Of, we moffelen de problemen weg, voor een tijdje toch.

En dit. Hebt u al eens moeten zoeken naar een plaats voor een ouder die niet meer goed te been is, of een beetje sukkelt? Gelukkig functioneert de thuiszorg zeer behoorlijk. Maar eenmaal het thuis niet meer kan, worden de problemen groot. Er wordt eerst gezocht naar een kortverblijf en als het niet anders meer kan naar een Rust- en Verzorgingstehuis. Enkele jaren geduld moet je vaak wel hebben.

En de sociale woningbouw? We hebben procentueel één van de laagste percentages sociale woningen van Europa. Vandaag staan zowat 93.000 gezinnen staat op een wachtlijst als huurder van een sociale woning. Aan het huidige tempo van zowat 2.000 nieuwe woningen per jaar zal het ook vele decennia duren voor de problemen zijn opgelost. Of zal het ook hier vanzelf wel opgelost raken …

En dan het armoedebeleid. Net als de vorige beleidsdomeinen, is het goed bestudeerd: er zijn talrijke statistieken en rapporten. En er is zelfs al tien jaar een Vlaamse minister bevoegd voor armoede, en een Strategisch Plan. Maar ja, wat zijn we met deze dure documenten als er op terrein weinig of niks verandert? Zowat 14,5 procent van de Vlamingen leeft in armoede. Tegenslag, echtscheiding, minder talenten of kansen .. Er kunnen veel oorzaken zijn. Zie het stijgend aantal mensen dat terechtkomt bij het OCMW voor budgetbegeleiding of schuldbemiddeling omdat ze te maken hebben met ‘overmatige schuldenlast’. Bij de Nationale Bank zijn er 500.000 dossiers van wanbetalingen bij consumentenkredieten en hypothecaire leningen. OCMW’s proberen mensen te begeleiden om zelf hun problemen te boven te komen, maar ook zij kunnen niet iedereen meer helpen. Het is ronduit schandalig dat de Vlaamse overheid deze problemen op zijn beloop laat. Ik zwijg dan nog over de federale staat, die een veel strengere wetgeving over kredietverstrekking moet beslissen en de uitkeringen moet verhogen.

En dan heb ik het nog niet gehad over de geestelijke gezondheid, de problemen van mensen zonder thuis, de opvang van slachtoffers van intrafamiliaal geweld, over de gezondheidszorg, het tekort aan plaatsen in de gesubsidieerde kinderopvang, enz.

In het onderwijs worden grote inspanningen gedaan om iedereen mee te trekken. Gelijke onderwijskansen zijn hot. We proberen iedereen aan te zetten diploma te halen. En toch is het onderwijssysteem onrechtvaardig. Wie slim is, geraakt ver. Het loon nadien weerspiegelt dezelfde verhoudingen. Waarom moet iemand met minder talenten veel sneller een zorgenkind zijn?

Er is een soort gewenning ontstaan. Zowel bij het publiek als de politiek. Of is het gelatenheid? Velen accepteren dat er in onze samenleving een zekere ‘uitval’ is. Verontwaardigd ben ik daarover. Ik wil een sociale samenleving. We moeten doelen scherp stellen en nieuwe concepten lanceren: zorggarantie, jobactivering, woonzekerheid, de maximumfactuur in de zorg, voorrang aan armoedebestrijding. En de regelgeving moderniseren.

Waarom hapert het? Uiteraard zijn er ideologische tegenstellingen en naijver tussen ministers en partijen. Maar in de politiek primeren het kortetermijndenken en het vlugge succes.
Kan het anders? Vlaanderen is volgend jaar zowat schuldenvrij. Prima. Maar zou het erg zijn als we een beetje schulden zouden hebben omdat we steviger investeren in sociale woningen, in de gehandicaptenzorg, in rusthuisplaatsen, in de opvang van probleemjongeren, in kinderopvang, in armoedebestrijding? Zou dat geen mooi Kerstcadeau zijn voor 2008? Ik kies voor die kleine schuld, liever dan voor de fetisj dat we dan schuldenvrij zijn. Veel Vlamingen zijn dat niet. We leven toch in één van de rijkste regio’s van de wereld? Ik ben verontwaardigd.
PS Is er al een bestemming voor het begrotingsoverschot van 780 miljoen euro van 2007? "

Bart Caron (Vlaams volksvertegenwoordiger - spirit) www.bartcaron.be

Geen opmerkingen: